W jednym z poprzednich artykułów opisaliśmy mechanizm powstawania przełomu zmęczeniowego w grotach młotów hydraulicznych, dziś natomiast chcielibyśmy dokładniej opisać niektóre aspekty naturalnego choć czasami przyspieszonego ich zużycia.
Na zdjęciu pokazano najczęściej występującą deformację. Występuje ona gdy końcówka grota jest zbyt miękka i zmiana jej kształtu następuje szybciej niż naturalne wytarcie. Możemy wyróżnić dwa główne powody niedostatecznej twardości grota.
Pierwszym jest zła jakość grota, spowodowana złą jakością materiału, z którego wykonany jest grot lub złe przeprowadzenie obróbki cieplnej. Dotyczy to przede wszystkim grotów nieoryginalnych, tanich zamienników, gdzie masa i kształt jest podobny ale brak obróbki cieplnej lub hartowania.
Drugą przyczyną może być przegrzanie, a co się z tym wiąże, rozhartowanie końcówki grota spowodowane pracą w gorących warunkach (odlewnie, huty itp.) lub zbyt długą pracą młota w jednym punkcie przyłożenia grota. Deformacja te jest zawsze oznaką ekstremalnego zużycia grotów płaskich i stożkowych, dlatego też jednym z głównych sposobów jego uniknięcia jest, oprócz oczywiście prawidłowego używania młota, zastosowanie innego kształtu grota. Należy pamiętać, iż większa powierzchnia styku grota z rozbijanym materiałem umożliwia szybsze odprowadzenie ciepła wydzielanego podczas kruszenia. Właśnie z tego powodu groty stożkowe i płaskie są najbardziej narażone na tego rodzaju zużycie.
Zużycie grotów bardzo mocno związane jest również z siłami powstającymi w punkcie styku grota z rozbijanym materiałem. W myśl zasady, iż każdej akcji towarzyszy reakcja, wzrost energii przekazywanej do grota powoduje wzrost tarcia, a co się z tym wiąże ścierania końcówki grota.
Najważniejszym i niejednokrotnie najlepszym sposobem na wydłużenie żywotności grotów jest odpowiednie przeszkolenie operatora. Większość grotów bowiem zużywa się nadmiernie z powodu przegrzania końcówki grota. Dochodzi do niego, gdy zbyt długo pracujemy z grotem przyłożonym w jednym punkcie rozbijanego materiału. W miejscu tym tworzy się pył, który szczelnie okrywając grot pochłania większość energii. Energia ta, oddawana w postaci ciepła potrafi rozgrzać grot do tego stopnia, że w ciemności ma wyraźnie czerwony kolor. Wzrost temperatury powoduje zmianę struktury materiałowej grota i jego rozhartowanie. Zaleca się zatem rozbijanie elementów nie dłużej niż 15 sekund w jednym miejscu, a następnie zmianę punktu przyłożenia grota (rys. 2)
Aby zakończyć opisywane przez nas zjawisko w bardziej optymistycznym nastroju możemy powiedzieć, że każdy stępiony grot można ostrzyć pamiętając, że w trakcie obróbki nie można przekroczyć temperatury 200oC.
